چرا در تف

وَ تَرْتَعُونَ فِیمَا لَفَظُوا. (خطبه 221)

ترجمه: و می‌چرید در آن‌چه تُف کرده‌اند.

توضیح:

آیا در این دنیا چیزی هست که پاک و تمیز و دست‌نخورده باشد تا با خیال راحت از گلوی آدم پایین برود؟

نه، نیست. واقعیت این است که به سراغ هر چیزی که می‌رویم تا حالا در دهان‌های بسیاری بوده که آن را جویده و عاقبت تُف کرده‌اند. هیچ چیز این دنیا از گلوی کسی پایین نمی‌رود. فقط مدتی آن را به دهان می‌گیرند و می‌جوند و روزی بالا می‌آورند.

کسی که امور دنیا را درست و همه‌جانبه می‌بیند، آنها را به دست نمی‌گیرد؛ زیرا حتی لمس‌شان هم چندش‌آور است. ولی کسی که کور باشد، با چشمانی بسته در آنها می‌چرد. گسترده و بی‌پایان و بی‌حساب‌وکتاب امور دنیا را به دهان می‌برد و می‌جود و می‌جود و می‌جود و فقط می‌جود تا روزی که بمیرد و از دهانش بریزد. آن‌گاه نادان دیگری می‌آید و بدون هیچ نگاهی دهان به سوی آن می‌برد. و بعد و باز هم و دوباره و دوباه و دوباره.